Wil je meteen in de praktijk aan de slag met de vijf kosha’s? Volg dan deze yogales van Vera Gubbels.
Anandamaya kosha
het gelukkige lichaam
Vijanamaya kosha
het wijze lichaam
Manomaya kosha
het geestelijke lichaam
Pranamaya kosha
het ademende of vitale lichaam
Annamaya kosha
het fysieke lichaam
op een rij
De reis naar binnen
Zo’n drieduizend jaar geleden legden de yogawijsgeren een plattegrond vast voor een innerlijke reis. Een reis die door vijf bestaanslagen gaat en begint bij de buitenkant van het lichaam en eindigt bij de kern van het zelf: de belichaamde ziel. De Upanishads, de klassieke tantristische yogatekst, beschrijven de vijf lagen, of koshas, als steeds subtielere vormen van energie. De kosha-kaart is een waardevolle en praktische tool die je kan helpen je yogabeoefening te verdiepen en je kwaliteit van leven te verbeteren. Yogi’s zien de mens als een ingenieus energetisch systeem dat in staat is zichzelf te voeden en op te laden, laag voor laag. Want net als Russische matroesjka’s zit in het ene ‘lichaam’, het volgende.
Met dat laatste lichaam als einddoel van je innerlijke reis, is het goed om stil te staan en aandacht te besteden aan eerdere haltes. Zoals aan pranamaya kosha. Prana betekent ‘levenskracht of vitaliteit’, maya ‘gemaakt van’ en kosha is ‘lichaam’. Pranamaya kosha zorgt voor de continuering van het leven. Prana is de levensenergie die je biologische processen beheert en reguleert, zoals ademen, spijsvertering, celdeling en bloedsomloop. De Chinese geneeskunde spreekt over chi.
Er zijn verhalen bekend van yogi’s die in meditatie hun ademhaling of hartslag langere tijd stopzetten en zo prana ‘sparen’. Ze verspillen dan zo min mogelijk levensenergie. Gelukkig kun je ook met minder radicale manieren je energielichaam opgeladen houden. Door gezond te eten en zo min mogelijk gifstoffen binnen te krijgen, bijvoorbeeld. Maar misschien wel de beste manier om pranamaya kosha te voeden is met pranayama. Vaak wordt deze term vertaald als ‘ademhalingsoefening’, maar het is veel meer dan dat. In de yogafilosofie is die gebalanceerde ademhaling de sleutel tot een energiek leven.
TEKST Saskia Grootegoed ILLUSTRATIES We are Bananas
Als yogi’s bewaken we ons prana door goed te leven, bewust te eten en met aandacht onze asana’s te oefenen. Wat valt er nog meer te weten over ons energielichaam en hoe houden we deze batterij opgeladen? Een minidossier over pranamaya kosha.
dossier
Prana visualiseren
Visualisaties versterken het effect van pranayama. Stel je voor hoe de levenskracht door je lichaam beweegt terwijl je diep ademt. Op de inademing zie je hoe de vitale energie door je neusgaten naar binnen stroomt en je borstkas helemaal vult. Houd je adem drie tellen vast en visualiseer vervolgens hoe prana de neus weer verlaat en negatieve gevoelens en gedachten meeneemt. Wil je een stapje verder met deze visualisaties? Doe dan de Pranic Healing meditatie op Yogatv met yogadocent Irene le Roy.
Wisselademhaling
(Nadi Shodhana pranayama)
Zit met een rechte rug, houd je linkerhand op je knie. Met je rechterduim sluit je het rechterneusgat af en adem je volledig uit door je linkerneusgat. Dan adem je in door links. Als je longen vol zijn, sluit je dit neusgat met je ringvinger en pink. Adem vervolgens uit door het rechterneusgat. Adem weer in door je rechterneusgat en herhaal de oefening. Begin met 1 minuut en bouw langzaam op tot ongeveer 5 minuten. Voel na afloop het rustgevend effect. Doe deze ademoefening op Yogatv met Kim van der Veer.
Aum chanten
De klank ‘aum’, ‘ohm’ of ‘om’ harmoniseert de geest en heeft een helend effect op je energielichaam. Ook helpt het de ademhaling te verruimen waardoor je meer zuurstof binnenkrijgt en je je energieker gaat voelen. Begin na de volledige inademing de letter A vanuit de buik te maken en laat het geluid langzaam naar je borstbeen, keel en voorhoofd gaan, terwijl je de U en de M zegt. Herhaal tienmaal of zo vaak als prettig voelt. Doe ook de Om-oefening op Yogatv met Fidessa Docters van Leeuwen.
Deze ademhalingstechniek heeft een zuiverende werking. Je zit in een comfortabele houding en ontspant de buik- en maagspieren. Adem in door je neus en trek dan op de uitademing met een snelle beweging je onderbuik in, zodat je de lucht hard door je neus naar buiten duwt. Ontspan je buikspieren weer, de inademing volgt vanzelf. Herhaal in een rustig tempo tien tot dertig keer. Oefen de Bhastrika ademhaling op Yogatv met Robert Knol.
Blaasbalg (Bhastrika pranayama)
Tip: Wil je van de opkomende zon genieten? Doe dan de Amrit Vela meditatie
Deze meditatie doe je terwijl iedereen slaapt en je schema voor de dag nog niet is begonnen. Je wordt wakker voordat je moet opstaan. Dan zijn er geen afleidingen in de geest en heb je volop de tijd om te mediteren. De Amrit Vela meditatie doe je tussen 03.00 en 06.00 uur.
Zonnestaren is een bijzondere manier om op te laden, maar bij deze oefening is voorzichtigheid geboden. Volgens yogi’s is de zon een van de krachtigste energiebronnen. Tijdens opkomst én ondergang van de zon neem je prana het beste tot je. Ga op blote voeten op een fijne plek staan en kijk gedurende tien seconden in het zachte zonlicht. Knipperen mag. Kijk nóóit in de felle zon, dan kun je je hoornvlies beschadigen. Je kunt natuurlijk ook gewoon in kleermakerszit van de opkomende en ondergaande zon genieten zonder te staren, net zo lekker!
oefeningen om je prana te bewaren en herstellen
5
Wil je meteen in de praktijk aan de slag met de vijf kosha’s? Volg dan deze yogales van Vera Gubbels.
Met dat laatste lichaam als einddoel van je innerlijke reis, is het goed om stil te staan en aandacht te besteden aan eerdere haltes. Zoals aan pranamaya kosha. Prana betekent ‘levenskracht of vitaliteit’, maya ‘gemaakt van’ en kosha is ‘lichaam’. Pranamaya kosha zorgt voor de continuering van het leven. Prana is de levensenergie die je biologische processen beheert en reguleert, zoals ademen, spijsvertering, celdeling en bloedsomloop. De Chinese geneeskunde spreekt over chi.
Er zijn verhalen bekend van yogi’s die in meditatie hun ademhaling of hartslag langere tijd stopzetten en zo prana ‘sparen’. Ze verspillen dan zo min mogelijk levensenergie. Gelukkig kun je ook met minder radicale manieren je energielichaam opgeladen houden. Door gezond te eten en zo min mogelijk gifstoffen binnen te krijgen, bijvoorbeeld. Maar misschien wel de beste manier om pranamaya kosha te voeden is met pranayama. Vaak wordt deze term vertaald als ‘ademhalingsoefening’, maar het is veel meer dan dat. In de yogafilosofie is die gebalanceerde ademhaling de sleutel tot een energiek leven.
Anandamaya kosha
het gelukkige lichaam
Vijanamaya kosha
het wijze lichaam
Manomaya kosha
het geestelijke lichaam
Pranamaya kosha
het ademende of vitale lichaam
Annamaya kosha
het fysieke lichaam
op een rij
De reis naar binnen
Zo’n drieduizend jaar geleden legden de yogawijsgeren een plattegrond vast voor een innerlijke reis. Een reis die door vijf bestaanslagen gaat en begint bij de buitenkant van het lichaam en eindigt bij de kern van het zelf: de belichaamde ziel. De Upanishads, de klassieke tantristische yogatekst, beschrijven de vijf lagen, of koshas, als steeds subtielere vormen van energie. De kosha-kaart is een waardevolle en praktische tool die je kan helpen je yogabeoefening te verdiepen en je kwaliteit van leven te verbeteren. Yogi’s zien de mens als een ingenieus energetisch systeem dat in staat is zichzelf te voeden en op te laden, laag voor laag. Want net als Russische matroesjka’s zit in het ene ‘lichaam’, het volgende.
TEKST Saskia Grootegoed ILLUSTRATIES We are Bananas
Als yogi’s bewaken we ons prana door goed te leven, bewust te eten en met aandacht onze asana’s te oefenen. Wat valt er nog meer te weten over ons energielichaam en hoe houden we deze batterij opgeladen? Een minidossier over pranamaya kosha.
dossier
Prana visualiseren
Visualisaties versterken het effect van pranayama. Stel je voor hoe de levenskracht door je lichaam beweegt terwijl je diep ademt. Op de inademing zie je hoe de vitale energie door je neusgaten naar binnen stroomt en je borstkas helemaal vult. Houd je adem drie tellen vast en visualiseer vervolgens hoe prana de neus weer verlaat en negatieve gevoelens en gedachten meeneemt. Wil je een stapje verder met deze visualisaties? Doe dan de Pranic Healing meditatie op Yogatv met yogadocent Irene le Roy.
Wisselademhaling
(Nadi Shodhana pranayama)
Zit met een rechte rug, houd je linkerhand op je knie. Met je rechterduim sluit je het rechterneusgat af en adem je volledig uit door je linkerneusgat. Dan adem je in door links. Als je longen vol zijn, sluit je dit neusgat met je ringvinger en pink. Adem vervolgens uit door het rechterneusgat. Adem weer in door je rechterneusgat en herhaal de oefening. Begin met 1 minuut en bouw langzaam op tot ongeveer 5 minuten. Voel na afloop het rustgevend effect. Doe deze ademoefening op Yogatv met Kim van der Veer.
Aum chanten
De klank ‘aum’, ‘ohm’ of ‘om’ harmoniseert de geest en heeft een helend effect op je energielichaam. Ook helpt het de ademhaling te verruimen waardoor je meer zuurstof binnenkrijgt en je je energieker gaat voelen. Begin na de volledige inademing de letter A vanuit de buik te maken en laat het geluid langzaam naar je borstbeen, keel en voorhoofd gaan, terwijl je de U en de M zegt. Herhaal tienmaal of zo vaak als prettig voelt. Doe ook de Om-oefening op Yogatv met Fidessa Docters van Leeuwen.
Deze ademhalingstechniek heeft een zuiverende werking. Je zit in een comfortabele houding en ontspant de buik- en maagspieren. Adem in door je neus en trek dan op de uitademing met een snelle beweging je onderbuik in, zodat je de lucht hard door je neus naar buiten duwt. Ontspan je buikspieren weer, de inademing volgt vanzelf. Herhaal in een rustig tempo tien tot dertig keer. Oefen de Bhastrika ademhaling op Yogatv met Robert Knol.
Blaasbalg (Bhastrika pranayama)
Tip: Wil je van de opkomende zon genieten? Doe dan de Amrit Vela meditatie
Deze meditatie doe je terwijl iedereen slaapt en je schema voor de dag nog niet is begonnen. Je wordt wakker voordat je moet opstaan. Dan zijn er geen afleidingen in de geest en heb je volop de tijd om te mediteren. De Amrit Vela meditatie doe je tussen 03.00 en 06.00 uur.
Zonnestaren is een bijzondere manier om op te laden, maar bij deze oefening is voorzichtigheid geboden. Volgens yogi’s is de zon een van de krachtigste energiebronnen. Tijdens opkomst én ondergang van de zon neem je prana het beste tot je. Ga op blote voeten op een fijne plek staan en kijk gedurende tien seconden in het zachte zonlicht. Knipperen mag. Kijk nóóit in de felle zon, dan kun je je hoornvlies beschadigen. Je kunt natuurlijk ook gewoon in kleermakerszit van de opkomende en ondergaande zon genieten zonder te staren, net zo lekker!
oefeningen om je prana te bewaren en herstellen
5
