Kijk voordat je gaat slapen terug op de afgelopen dag. Alles wat je te binnen schiet, probeer je opnieuw als een droom te zien. Vaak ben je tijdens je dromen nog bezig de dag te verwerken, maar als je dit doet voordat je gaat slapen, wordt de kans op helder dromen aanzienlijk groter. Neem je daarna voor om, als je droomt, je hier direct bewust van te zijn. Zet je intentie zo sterk mogelijk neer. Neem je ook voor je dromen te onthouden. Dit kun je versterken door ze op te schrijven als je wakker wordt. Alleen al het voornemen om dit te doen zorgt ervoor dat je je dromen beter onthoudt en ook beeldender gaat dromen. 

Versterk je intentie

Vind de juiste houding

Bij het slapengaan kunnen vrouwen volgens Rinpoche het beste op hun linkerzij gaan liggen, mannen op hun rechterzij. Zo druk je het kanaal van negatief prana enigszins dicht, terwijl het rode wijsheidskanaal meer gaat openstaan waardoor je betere droomervaringen zou krijgen.

Voordat je gaat slapen is het belangrijk dat je de geest tot rust brengt. Neem een warm bad, brand kaarsen, olie of wierook, doe ontspannende yoga, bid. Ook een ontspannen slaapomgeving creëren is belangrijk. Hang mooie rustgevende afbeeldingen boven je bed, zet Boeddhabeelden neer of andere heilige objecten. Vóór het slapengaan kun je visualiseren dat je bed wordt omringd door beschermengelen, gidsen of boeddhistische dakini’s, verlichte vrouwelijke wezens, die je ’s nachts beschermen.

Creëer een slaapritueel

Mediteer

Een evenwichtige geest bevorder je met meditatie. Door regelmatig te mediteren, zorg je ervoor dat je minder snel wordt meegesleurd door je emoties, of dat nu overdag is of in je dromen. Mediteren kan op allerlei manieren, maar Tenzin Wangyal Rinpoche raadt aan om te beginnen met je te concentreren op een object (de Tibetaanse letter A, een kaars, een bloem..).

Veel korte sessies afgewisseld met pauzes – waarin je bijvoorbeeld een visualisatie doet of een mantra zingt – werken in het begin het beste. In het tweede stadium richt je je op de ruimte om je heen, en in het derde stadium richt je je nergens meer op: de geest is ontspannen en gedachten lossen vanzelf weer op. Inspiratie nodig voor meditaties? Ga naar www.yogaonline.nl en zoek in het filter “onderwerp” op “meditatie en mindfulness”.

Probeer je gedurende de dag bewust te zijn van het idee dat alles een droom is. Zet ’s morgens je droomcomputer aan en lees je droommail. Drink een kopje droomthee. Zeg voortdurend tegen jezelf dat alles maar een droom is. Ook je emoties beschouw je als niet-echt: je hebt last van droomboosheid en je bent droomblij. Als je dit soort gedachten vaak genoeg herhaalt, ontstaat in je geest een nieuwe neiging om ervaringen te beschouwen als van voorbijgaande aard. Deze oefening heeft een psychologisch effect: ervaringen worden minder ‘echt’ en brengen je niet meer zo van je stuk. 

Bovendien werkt de kracht van herhaling door in je dromen. Alles wat je overdag vaak doet, kom je op een gegeven moment ook in je droom tegen. Dit zorgt ervoor dat je ook de droomtoestand als niet-echt herkent, waardoor je droom helder wordt. Deze helderheid kan heel direct zijn: kleuren worden intenser, de omgeving verandert van donker naar licht, je neemt details plotseling scherp waar en je kunt je euforisch voelen. Belangrijk is dat je bij de oefeningen die je overdag doet wel realistisch blijft: ook al beschouw je alles als een droom, je moet niet de realiteit uit het oog verliezen. 

Zie alles als een droom

Train je flexibiliteit

Als het je eenmaal lukt om een heldere droom te hebben, is dit een uitstekende gelegenheid om de flexibiliteit van je geest te trainen. Een lucide droom kun je zelf besturen; je kunt het zo gek niet verzinnen of het kan in je droom. Word een reus of juist een kabouter. Reis naar al je favoriete bestemmingen. Verander jezelf in een dolfijn of een adelaar. Doe datgene wat je altijd al hebt willen doen, maar nog niet hebt gedurfd. 

Door dit soort oefeningen regelmatig te doen, wordt je geest steeds ruimer en zit je minder vast aan de beperkende invloed van je gedachten. Want als je weet dat je je identiteit en ervaringen in je droom op elk moment kunt veranderen, wordt dit in het gewone leven ineens ook veel haalbaarder. Een boek schrijven? Je baan opzeggen en voor jezelf beginnen? Als je het in je dromen al hebt gedaan, zul je zien dat het je in het echt ook makkelijker aandurft. 

Breng prana in balans

Volgens het Tibetaans boeddhisme stromen er vier soorten prana, levensenergie, door ons lichaam in kanalen die langs de chakra’s lopen. Er stroomt negatief prana door een wit kanaal (bij vrouwen links in het lichaam, bij mannen rechts) en positief prana door een rood kanaal (bij vrouwen rechts, bij mannen links). Neutraal prana doordrenkt het hele lichaam en leidt de yogi naar het belangrijkste kanaal, het blauwe kanaal midden in het lichaam waar de energie van rigpa stroomt, de belangrijkste vorm van prana. 

Om prana in evenwicht te brengen kun je een ademoefening doen. Als vrouw druk je het rechterneusgat dicht met de rechterringvinger en adem je krachtig uit door het linkerneusgat. Stel je voor dat hierbij alle negatieve emoties en spanningen naar buiten stromen. Druk dan het linkerneusgat dicht met de linker ringvinger en adem diep en zacht in door het rechterneusgat, waarbij je positief prana inademt. Laat hierna alle lucht door je lichaam stromen, terwijl je je adem inhoudt. Adem rustig uit en blijf nog even zitten. Je kunt de oefening een paar keer herhalen. Als man doe je de oefening precies andersom. 

Een derde van ons leven brengen we slapend door. Wat een tijd, stel je voor dat je al deze uren zou kunnen gebruiken om yoga te beoefenen! Met droomyoga, een oude Tibetaanse oefenkunst, kan dat. Ontwaak binnen je slaap en maak je geest helder. 

TEKST Janneke Jonkman ILLLUSTRATIES We are Bananas

Droomyoga is een eeuwenoude yogavorm die stamt uit de Tibetaanse bön-religie en die lange tijd alleen was voorbehouden aan een kleine groep wijze monniken. Krijg je deze yogavorm onder de knie, dan kun je je acht uur slaap voortaan nuttig inzetten.

Met behulp van oefeningen leer je in je dromen volkomen helder te worden. Deze helderheid neem je ook weer mee de dag in waardoor je in het dagelijks leven meer in balans komt. Emoties hebben minder vat op je en je gaat opener en kalmer in het leven staan. Volgens de traditie zul je uiteindelijk ook in staat zijn om bij het sterven het bardo, de tussenstaat tussen leven en dood, helder te betreden en zo te ontsnappen aan de eeuwige cirkel van wedergeboorte en lijden. Ontwaken dus, maar dan in je slaap!

In het dagelijks leven kun je je emoties misschien nog onderdrukken of negeren, maar in je dromen komen ze in alle hevigheid naar boven. Juist daarom leent de droomtoestand zich zo goed voor spirituele oefening. Door regelmatig droomyoga te doen, kun je je gewone dromen veranderen in helderheidsdromen, een zuiverder vorm waar je meer controle over hebt. Wie heel bedreven is in droomyoga kan zelfs lichtdromen krijgen waarin helemaal geen beelden meer voorkomen en die vergelijkbaar zijn met de ultieme meditatie-ervaring. Maar dit is wellicht wat hoog gegrepen voor de meesten van ons: grote meesters hebben er jaren over gedaan om zo ver te komen. Jaren waarin ze onder meer elke nacht om het uur wakker werden om oefeningen te doen.

Gelukkig kun je als beginnende droomyogi ook een heel eind komen. Je mag ’s nachts de wekker zetten, maar als dat je te ver gaat, kun je ook met de gordijnen open slapen – grote kans dat je dan ook vaker wakker wordt om te oefenen. Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar mensen met slaapproblemen hebben hier vaak juist baat bij. De grenzen tussen wakker zijn en slapen worden zachter, en ze zijn niet meer bang om ’s nachts wakker te liggen.

In het begin zal het misschien raar en onnatuurlijk voelen om ‘s nachts je wekker te zetten, maar als het je lukt kunnen je dromen langer en helderder worden en meer in balans voelen. Of, zoals de Tibetaans-boeddhistische monnik en droomyogadeskundige Tenzin Wangyal Rinpoche zegt: ‘Door droomyoga leer je het betere deel van jezelf beter te begrijpen. De omstandigheden in je leven veranderen misschien niet onmiddellijk, maar je kijkt er wel anders tegenaan, vanuit openheid en kalmte.’

Zeven oefeningen voor beginnende droomyogi’s
Zo word je slapend wijs
Droomyoga

OEFENINGEN

Jezelf helen door op je rug te liggen, dat is wat je doet tijdens Yoga Nidra: door de beoefening van Yoga Nidra maak je je systeem vrij van diepgewortelde impressies die misschien wel jarenlang voor stress hebben gezorgd. Geef je over aan deze diepste staat van ontspanning.
Yoga Nidra

Train je flexibiliteit

Als het je eenmaal lukt om een heldere droom te hebben, is dit een uitstekende gelegenheid om de flexibiliteit van je geest te trainen. Een lucide droom kun je zelf besturen; je kunt het zo gek niet verzinnen of het kan in je droom. Word een reus of juist een kabouter. Reis naar al je favoriete bestemmingen. Verander jezelf in een dolfijn of een adelaar. Doe datgene wat je altijd al hebt willen doen, maar nog niet hebt gedurfd. 

Door dit soort oefeningen regelmatig te doen, wordt je geest steeds ruimer en zit je minder vast aan de beperkende invloed van je gedachten. Want als je weet dat je je identiteit en ervaringen in je droom op elk moment kunt veranderen, wordt dit in het gewone leven ineens ook veel haalbaarder. Een boek schrijven? Je baan opzeggen en voor jezelf beginnen? Als je het in je dromen al hebt gedaan, zul je zien dat het je in het echt ook makkelijker aandurft. 

Breng prana in balans

Volgens het Tibetaans boeddhisme stromen er vier soorten prana, levensenergie, door ons lichaam in kanalen die langs de chakra’s lopen. Er stroomt negatief prana door een wit kanaal (bij vrouwen links in het lichaam, bij mannen rechts) en positief prana door een rood kanaal (bij vrouwen rechts, bij mannen links). Neutraal prana doordrenkt het hele lichaam en leidt de yogi naar het belangrijkste kanaal, het blauwe kanaal midden in het lichaam waar de energie van rigpa stroomt, de belangrijkste vorm van prana. 

Om prana in evenwicht te brengen kun je een ademoefening doen. Als vrouw druk je het rechterneusgat dicht met de rechterringvinger en adem je krachtig uit door het linkerneusgat. Stel je voor dat hierbij alle negatieve emoties en spanningen naar buiten stromen. Druk dan het linkerneusgat dicht met de linker ringvinger en adem diep en zacht in door het rechterneusgat, waarbij je positief prana inademt. Laat hierna alle lucht door je lichaam stromen, terwijl je je adem inhoudt. Adem rustig uit en blijf nog even zitten. Je kunt de oefening een paar keer herhalen. Als man doe je de oefening precies andersom. 

Voordat je gaat slapen is het belangrijk dat je de geest tot rust brengt. Neem een warm bad, brand kaarsen, olie of wierook, doe ontspannende yoga, bid. Ook een ontspannen slaapomgeving creëren is belangrijk. Hang mooie rustgevende afbeeldingen boven je bed, zet Boeddhabeelden neer of andere heilige objecten. Vóór het slapengaan kun je visualiseren dat je bed wordt omringd door beschermengelen, gidsen of boeddhistische dakini’s, verlichte vrouwelijke wezens, die je ’s nachts beschermen.

Creëer een slaapritueel

Probeer je gedurende de dag bewust te zijn van het idee dat alles een droom is. Zet ’s morgens je droomcomputer aan en lees je droommail. Drink een kopje droomthee. Zeg voortdurend tegen jezelf dat alles maar een droom is. Ook je emoties beschouw je als niet-echt: je hebt last van droomboosheid en je bent droomblij. Als je dit soort gedachten vaak genoeg herhaalt, ontstaat in je geest een nieuwe neiging om ervaringen te beschouwen als van voorbijgaande aard. Deze oefening heeft een psychologisch effect: ervaringen worden minder ‘echt’ en brengen je niet meer zo van je stuk. 

Bovendien werkt de kracht van herhaling door in je dromen. Alles wat je overdag vaak doet, kom je op een gegeven moment ook in je droom tegen. Dit zorgt ervoor dat je ook de droomtoestand als niet-echt herkent, waardoor je droom helder wordt. Deze helderheid kan heel direct zijn: kleuren worden intenser, de omgeving verandert van donker naar licht, je neemt details plotseling scherp waar en je kunt je euforisch voelen. Belangrijk is dat je bij de oefeningen die je overdag doet wel realistisch blijft: ook al beschouw je alles als een droom, je moet niet de realiteit uit het oog verliezen. 

Zie alles als een droom

Mediteer

Een evenwichtige geest bevorder je met meditatie. Door regelmatig te mediteren, zorg je ervoor dat je minder snel wordt meegesleurd door je emoties, of dat nu overdag is of in je dromen. Mediteren kan op allerlei manieren, maar Tenzin Wangyal Rinpoche raadt aan om te beginnen met je te concentreren op een object (de Tibetaanse letter A, een kaars, een bloem..).

Veel korte sessies afgewisseld met pauzes – waarin je bijvoorbeeld een visualisatie doet of een mantra zingt – werken in het begin het beste. In het tweede stadium richt je je op de ruimte om je heen, en in het derde stadium richt je je nergens meer op: de geest is ontspannen en gedachten lossen vanzelf weer op. Inspiratie nodig voor meditaties? Ga naar www.yogaonline.nl en zoek in het filter “onderwerp” op “meditatie en mindfulness”.

Zeven oefeningen voor beginnende droomyogi’s

Een derde van ons leven brengen we slapend door. Wat een tijd, stel je voor dat je al deze uren zou kunnen gebruiken om yoga te beoefenen! Met droomyoga, een oude Tibetaanse oefenkunst, kan dat. Ontwaak binnen je slaap en maak je geest helder. 

TEKST Janneke Jonkman ILLLUSTRATIES We are Bananas

Droomyoga is een eeuwenoude yogavorm die stamt uit de Tibetaanse bön-religie en die lange tijd alleen was voorbehouden aan een kleine groep wijze monniken. Krijg je deze yogavorm onder de knie, dan kun je je acht uur slaap voortaan nuttig inzetten.

Met behulp van oefeningen leer je in je dromen volkomen helder te worden. Deze helderheid neem je ook weer mee de dag in waardoor je in het dagelijks leven meer in balans komt. Emoties hebben minder vat op je en je gaat opener en kalmer in het leven staan. Volgens de traditie zul je uiteindelijk ook in staat zijn om bij het sterven het bardo, de tussenstaat tussen leven en dood, helder te betreden en zo te ontsnappen aan de eeuwige cirkel van wedergeboorte en lijden. Ontwaken dus, maar dan in je slaap!

In het dagelijks leven kun je je emoties misschien nog onderdrukken of negeren, maar in je dromen komen ze in alle hevigheid naar boven. Juist daarom leent de droomtoestand zich zo goed voor spirituele oefening. Door regelmatig droomyoga te doen, kun je je gewone dromen veranderen in helderheidsdromen, een zuiverder vorm waar je meer controle over hebt. Wie heel bedreven is in droomyoga kan zelfs lichtdromen krijgen waarin helemaal geen beelden meer voorkomen en die vergelijkbaar zijn met de ultieme meditatie-ervaring. Maar dit is wellicht wat hoog gegrepen voor de meesten van ons: grote meesters hebben er jaren over gedaan om zo ver te komen. Jaren waarin ze onder meer elke nacht om het uur wakker werden om oefeningen te doen.

Gelukkig kun je als beginnende droomyogi ook een heel eind komen. Je mag ’s nachts de wekker zetten, maar als dat je te ver gaat, kun je ook met de gordijnen open slapen – grote kans dat je dan ook vaker wakker wordt om te oefenen. Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar mensen met slaapproblemen hebben hier vaak juist baat bij. De grenzen tussen wakker zijn en slapen worden zachter, en ze zijn niet meer bang om ’s nachts wakker te liggen.

In het begin zal het misschien raar en onnatuurlijk voelen om ‘s nachts je wekker te zetten, maar als het je lukt kunnen je dromen langer en helderder worden en meer in balans voelen. Of, zoals de Tibetaans-boeddhistische monnik en droomyogadeskundige Tenzin Wangyal Rinpoche zegt: ‘Door droomyoga leer je het betere deel van jezelf beter te begrijpen. De omstandigheden in je leven veranderen misschien niet onmiddellijk, maar je kijkt er wel anders tegenaan, vanuit openheid en kalmte.’

OEFENINGEN

Zo word je slapend wijs
Droomyoga
Jezelf helen door op je rug te liggen, dat is wat je doet tijdens Yoga Nidra: door de beoefening van Yoga Nidra maak je je systeem vrij van diepgewortelde impressies die misschien wel jarenlang voor stress hebben gezorgd. Geef je over aan deze diepste staat van ontspanning.
Yoga Nidra